Vlaamse kinderen eten te weinig fruit, groenten en melkproducten
‘Oog voor Lekkers’ speelt in op positieve beïnvloeding van eetgedrag op school
Binnen twee weken worden de eerste snoeptomaatjes, appels en bekers melk weer verdeeld op school. Met ‘Oog voor Lekkers’ willen de Vlaamse overheid en de Europese Unie gezonde gewoontes promoten. Nodig, want Vlaamse kinderen eten nog altijd ongezond. “Kinderen moeten smaken leren appreciëren en leerkrachten kunnen hierin een grote rol spelen. Ook mag je de kracht van onderlinge beïnvloeding niet onderschatten”, vertelt Laura Vandeweghe die doctoreerde rond het eetgedrag van kinderen.
Van jongs af gezonde keuzes leren maken
De cijfers* liegen er niet om: Vlaamse kinderen eten te weinig fruit, groenten en melkproducten en te veel extra’s.
- Wat fruit betreft, haalt 36% van de leeftijdsgroep 3-5 jaar niet de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Oudere kinderen doen het nog slechter: 93,6% van de 6- tot 9-jarigen en 97,5% van de 10- tot 13-jarigen eet te weinig fruit (amper de helft tot een derde van de aanbevolen portie).
- Voor groenten zijn de cijfers even slecht. Bij de kleuters (3 tot 5 jaar) haalt 65% de norm niet, bij de oudere leerlingen (6 tot 9 jaar) en de adolescenten (10 tot 17 jaar) eet maar liefst 99% veel minder groenten dan wordt aanbevolen.
- Eenzelfde verhaal voor melkproducten. Ongeveer 90% van alle kinderen (3 tot 9 jaar) consumeert te weinig melkproducten en dit betert allesbehalve tijdens de adolescentie (99,6% van de 14- tot 17-jarigen consumeert minder melkproducten dan de aanbevolen hoeveelheid).
Laura Vandeweghe van het Vlaams Instituut Gezond Leven: “Niet alleen eten kinderen te weinig gezonde voeding, ze eten ook te veel ongezonds. Zo halen ze dagelijks tot vier keer meer calorieën uit de restgroep van de voedingsdriehoek – denk aan gesuikerde dranken en koeken, dat kan tellen. Het is dus belangrijk om kinderen, van jongs af, gezonde gewoontes aan te leren. In die zin is ‘Oog voor Lekkers’ een nuttig project, zeker ook omdat de onderlinge beïnvloeding hier speelt. Samen een stuk fruit eten of een glas melk drinken, dat helpt om er ook van te willen proeven, en zo ongekende smaken te leren lusten. Zien eten, doet eten.”
Het basisprincipe is: hoe meer je proeft, hoe meer je smaakpapillen wennen aan een smaak en hoe meer je op termijn lust. “Klopt. Kinderen moeten wennen aan de smaken van fruit en groenten die over het algemeen eerder zuur en bitter zijn. Het is, genetisch gezien, zelfs logisch om zoet te verkiezen, want zure en bittere smaken alarmeren je dat iets bedorven of giftig kan zijn. Er spelen tal van factoren een rol die kinderen afremmen tot gezonde voedingskeuzes.”
Gelukkig kan de sociale omgeving, met naast ouders en grootouders ook leerkrachten als primaire zorgfiguren, een positieve invloed uitoefenen op het eetgedrag van kinderen. Zij kunnen wel degelijk helpen om kinderen smaken te leren lusten. “Dat mag in kleine stapjes – aan de groente voelen, aan het fruit ruiken… Als je zelf het goede voorbeeld geeft en kinderen in een positieve, educatieve sfeer bij gezonde voeding betrekt, is de eerste stap gezet. Blijven aanbieden en voldoende variëren, dat is de sleutel, zo maakt een kind kennis met meerdere smaken. Het is nooit een goed idee om druk uit te oefenen of om bepaalde hoeveelheden op te leggen, genre ‘eet je bord leeg’. Anderzijds moet je ongezonde voeding ook niet verbieden, dat heeft een averechts effect, je moet kinderen er net mee leren omgaan. In die zin creëert ‘Oog voor Lekkers’ een gezonde omgeving die scholen kunnen integreren in een groter gezondheidsbeleid. Want losse acties alleen is niet voldoende om kinderen blijvende gezonde eetgewoontes bij te brengen.”
* Belgische voedselconsumptiepeiling, 2014
Eerste ‘Oog voor Lekkers’-tussendoortjes gedropt per drone
Vandaag dropte een drone, in avant-première, de eerste ‘Oog voor Lekkers’-tussendoortjes in BuSO Levensvreugde in Aalst, een school voor buitengewoon secundair onderwijs (13-21 jaar). Ketnet-helden Nico en Dempsey verdeelden alle fruit, groenten en melk onder de enthousiaste jongeren.
Ria Kuykens, directrice van BuSO Levensvreugde: “Net als vorig jaar, stappen we ook dit jaar overtuigd mee in het project. Zeker voor onze doelgroep van kwetsbare jongeren is ‘Oog voor Lekkers’ een uitgelezen kans om gezonde eetgewoontes bij te brengen. Leerlingen met een moeilijke gezinssituatie zien thuis soms geen of weinig fruit, andere leerlingen hebben dan weer moeite om zelf gezonde keuzes te maken. Samen met het oudercomité proberen we als school zo veel mogelijk kinderen te bereiken en een maximale impact te krijgen.”
In de praktijk plant BuSO Levensvreugde de wekelijkse gezonde tussendoortjes in het lesrooster in. “Dat is makkelijk en duidelijker voor de leerlingen. Leerkrachten hebben zo ook een concreet aanknopingspunt om de dialoog aan te gaan over gezonde voeding. Verder loopt alles vanzelf: we hebben een goed contact met de leveranciers en de leerlingen staan zelf in voor de verdeling van het fruit, de groenten en de melk in de verschillende klassen. Een educatief project op heel wat vlakken dus.”
Scholen kunnen nog tot en met 1 oktober intekenen op ‘Oog voor Lekkers’, voor 10 of 20 weken vol fruit, groente en/of melk. Alle scholen uit het basisonderwijs (kleuter en lager), het buitengewoon lager en het buitengewoon secundair onderwijs komen in aanmerking voor subsidies. ‘Oog voor Lekkers’ reikt ook gratis kwaliteitsvol lesmateriaal aan, op maat van alle leeftijdscategorieën. Alle praktische info vind je via oogvoorlekkers.be.
Over ‘Oog voor Lekkers’ – oogvoorlekkers.be
‘Oog voor Lekkers’ – het vroegere Tutti Frutti en Melk op School – is een Vlaams-Europees initiatief voor de promotie van gezonde tussendoortjes op school. Met dit project wil de Vlaamse overheid kleuters en leerlingen van het lager onderwijs en leerlingen van het buitengewoon lager en buitengewoon secundair onderwijs gezonde gewoontes aanleren.
Vlaamse scholen kunnen zich inschrijven voor de subsidiëring van 1 portie fruit of groente en/of 1 portie melk per leerling per week voor een periode van 10 of 20 weken. ‘Oog voor Lekkers’ ondersteunt scholen en leerkrachten bovendien met lesmateriaal over gezonde voeding (bv. De Proefkampioen voor kleuters) om zo de kans op duurzame gedragsverandering bij de leerlingen te verhogen. 1.200 Vlaamse scholen namen in het schooljaar 2017-2018 deel aan ‘Oog voor Lekkers’ en lieten zo 327.500 leerlingen proeven van gezonde tussendoortjes.
‘Oog voor Lekkers’ werd gelanceerd in 2017 met steun van de Vlaamse overheid (beleidsdomeinen Landbouw en Visserij, Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en Onderwijs), Europa en VLAM en in samenwerking met het Vlaams Instituut Gezond Leven, Vlaamse Logo’s en NICE.
Voor meer info
RCA PR I Sarah Coppens I Tel. +32 497 45 13 10 I sarah.coppens@rca.be I www.rcapress.be
